ملاک ظاهری

پسند ظاهر یكی از ملاك‌های اساسی در همسرگزینی است. بخش عمده‌ای از سهم ازدواج در حفظ و افزایش پارسایی و خویشتن‌داری، به این خاطر است كه مرد یا زن، از هم‌نشینی و ارتباط با همسرش لذت می‌برد و كشش غریزی او با پیوندی گرم و عاشقانه، ارضاء می‌شود.

ظاهر هم‌سفری كه قرار است مسیر طولانی زندگی را با او بپیماییم باید برایمان شوق‌برانگیز و جذاب باشد وگرنه چگونه می‌توان در كنار كسی كه تمایلی به دیدن و لذت بردن از چهره و صدا و رفتارش نداریم به آسودگی و آرامش رسید؟ اما نگرانی شما، همان‌گونه كه توضیح داده‌اید، از جهاتی درست است:

1- ظاهر، ملاك سطحی و غیر اختیاری انسان است و نمی‌‌تواند نشانگر صفات اصلی و اختیاری او باشد.

2- ظاهرهای زیبا، انسان را در دام خود می‌كشاند و چهره‌های غیر جذاب رماننده و دوركننده هستند و در هر دو صورت این ظاهربینی، فرد را از ژرف‌نگری دور می‌كنند. زیبارویان مشكل‌دار محبوب می‌شوند و نازیبایان پاكدامن و خیرخواه كنار می‌روند!

3- اگر دختر جوانی مكرر در معرض دید خواستگاران قرار گیرد و انتخاب نشود از نظر روحی آسیب می‌بیند و بیم آن می‌رود كه دیگر در به‌روی خواستگاری باز نكند و در عرصه‌های دیگر زندگی نیز با اعتماد به نفس گام برندارد و پسر جوانی به این وسوسه بیفتد كه در شهر پر كرشمه‌ای كه خوبان از شش جهت معرفی می‌شوند، یا خریدار هیچ‌كس نشود و یا هر شش را برگزیند!

چه باید كرد؟
راه‌حل این نیست كه چشم از دیدن چهره دختر معرفی شده برگیرید و آرام و سربه‌زیر به بررسی دیگر ملاك‌ها بپردازید! این هم نمی‌تواند درست باشد كه مادر پسر با سلیقه‌های خاص خود، یكی را بپسندد و دیگری را رد كند!

در همسرگزینی توجه به سیرت طرف مقابل، یعنی صفات اخلاقی كه عناصرسازنده شخصیت هستند، باید بیش از حساسیت به چهره و اندام او باشد. زیرا صفات درونی، عوامل فعال و جهت‌دهنده رفتارند اما قیافه ظاهری وضعیتی ایستا و غیرمۆثر در اعمال آدمی دارد. قرآن، از مسلمان تربیت شده، چه زن و چه مرد، می‌خواهد كه ایمان و دینداری طرف مقابل را بر زیبایی شگفت‌انگیز او برتری دهد و به مدد باورهای عمیق خود، انتخابی عقلانی كند.

پسند ظاهر باید در مرحله میانی قرار بگیرد. اگر بتوان نخست و قبل از دیدار و یا قبل از پیشنهاد برای ازدواج، به معیارهای سن، تحصیلات، فرهنگ و سطح اقتصادی خانواده‌ها توجه کرد و سپس در مرحله دوم، علاوه بر توجه به ظاهر، سایر ملاك‌ها موردبررسی قرار گیرد و در مراحل بعد دو نفر با انجام تحقیقات و كمك خواستن از روان‌شناسان آگاه و با تجربه، هماهنگی‌ها و سلامت روان و شخصیت یكدیگر را ارزیابی كنند.

ظاهر خواستگارتان را نمی پسندید؟
یافته‌های علمی، آموزه‌های دینی و تجربه‌های خود ما ثابت می‌كند كه بین زیبایی ظاهر، پاكی و سلامت درون رابطه مستقیم و مثبتی وجود ندارد. علی (ع) در خطبه 234 نهج‌البلاغه، در تفاوت آدمیان می‌فرماید: «یكی زیباروی و كم خرد است، دیگری بلندقامت و كم همت، یكی زشت‌روی نیكوكار و دیگری كوتاه قامت خوشفكر!»

از این رو دختر و پسری كه می‌خواهند تشكیل خانواده دهند و همسفر راه دراز زندگی را برگزینند، سزاوار است به خردمندی، دینداری، خوش‌اخلاقی و شایستگی خانواده پسر خواستگار یا دختر مطلوب، اهمیت فراوان و ویژه‌ای دهد.

البته این سفارش و هشدار به معنی بی‌توجهی كامل به زیبایی همسر آینده و یا پذیرش او با بی‌میلی و اكراه نیست. به گفته دوست فرزانه‌ای: چهره یك نفر می‌تواند پنج حالت را برای طرف مقابل به وجود آورد: اشتیاق، تمایل، تردید، اكراه و انزجار. معلوم است كه اشتیاق و تمایل به پذیرش می‌رسند و اكراه و انزجار به قبول نكردن و كنار گذاشتن.

اگر به راستی نسبت به چهره خواستگار خود اكراه دارید یعنی خوشتان نمی‌‌آید، نباید او را انتخاب كنید حتی اگر دارای صفات و ویژگی‌های مثبت زیادی باشد. چگونه می‌توان شب و روز با آسودگی در كنار كسی زندگی كرد كه از او خوشمان نمی‌آید و همنشینی او را بر خود تحمیل می‌كنیم؟ اما اگر اكراه ندارید و دچار تردید هستید، می توانید جلسات دید و بازدید را بیشتر كنید و با هم در مورد مسائل مختلف گفت‌وگو کنید شاید او را بپسندید و بر تردید خود غلبه كنید.

حواستان باشد بی‌میلی شما تحت تأثیر دوستان و آشنایانی نباشد كه ظاهر خواستگارتان را برایتان بد جلوه می‌دهند. انسان هدفدار برای مردم و جلب رضایت آنان زندگی نمی‌كند.